Kerk Kerk

De Hervormde Kerk te Driezum

Het gebouw

Na de kerstening ten tijde van Bonifatius heeft er waarschijnlijk een houten kapelletje gestaan op de terp te Driezum. Driezum lag, evenals Dokkum, aan de Lauwerszee. Rond 1150 is dit kapelletje vervangen door een stenen Godshuis van tufsteen op een fundering van balstenen. Dit Godshuis kreeg pas rond 1562, toen iemand een ‘prebendam omnipotentis Dei’ oftewel een schenking had gedaan, een patroon. Maar in dit uitzonderlijke geval ging het niet om een bijbelse figuur of heilige, maar werd de kerk gewijd aan ‘God de Almachtige’. De zadeldaktoren is volgens een stichtingssteen gebouwd in 1469 en wegens zeer slechte staat in 1875 afgebroken. De Romaanse kerk werd afgebroken in 1713. In 1711 was er overleg geweest met Egbert Michiels ‘meester timmerman in Dragten’ over herstel cq. afbraak van de kerk. Na toestemming van grietman Aylva, die te Bakkeveen resideerde, is er een vaart gegraven voor de aanvoer van het nodige materieel. Boven de ingang aan de noordzijde bevindt zich een cartouche met het stichtingsjaar 1713. Deo Ter Optimo Maximo: Aan de driewerf Algoede Almachtige God. 
 


Boven de ingang aan de zuidzijde is een driehoekige zonnewijzersteen uit 1730 te zien, met heel- en halfuurslijnen. Aan de torenzijde is een gedenksteen aangebracht door D.J.V. Baron van Sytzama, burgemeester van Dantumadiel en kerkvoogd van de Hervormde Gemeente, ter herinnering aan de vervanging van de bouwvallige uit 1469 daterende toren.

Het interieur

De preekstoel

De preekstoel is geleverd door Kistenmaker Jacob Ferensy te Dokkum, het snijwerk is van Jan Oenema te Leeuwarden (1716). Op het middenpaneel is een groot rocococartouche uit 1771 te zien, gemaakt door Yge Rintjes als steun voor de koperen lezenaar (in 1772 gemaakt door Lieuwe Geerts te Dokkum). Het rugschot van de kansel is gevat tussen getorste omrankte kolommen met aan weerszijden adelaars.

De lezenaar

In 1714 is de bijbel op de lezenaar aan de Kerk van Driezum geschonken door de juff. Geertrui en Aurelia Haersma.

Het doopvont

De standaard voor de doopschaal is in 1716 gemaakt door Jan Oenema.

De herenbanken

Herenbanken: in 1778 is de nieuwe betimmering gemaakt door Douwe Harmens. Bank noordzijde (Van Sytzamabank): in het opzetstuk een eenhoorn en een griffioen tegen een achtergrond van wapentuig de wapens van Sytzama en Clant ( Fecco Dominicus van Sytzama en Anna Clant). De Van Sytzama’s hadden een militaire achtergrond. Van Sytzama kocht in 1745 Rinsmastate met de bijbehorende bank in de kerk.



De bank aan de zuidzijde is eenvoudiger van opmaak. In het rugschot het gekroonde alliantiewapen van Haersma – Canter (dr. Ericus van Haersma en Anna Clara Canter). Ericus was burgemeester van Harlingen maar ook ouderling in de Driezumer kerk. Ooit heeft de kerk 5 gebrandschilderde ramen gehad.


De wapenstenen

De kerk bezit 8 zandstenen wapenstenen waarvan de oudste uit 1561 nog overgebracht uit de oude kerk. Deze stenen zijn in het midden van de 19e eeuw overgeschilderd. Hieronder volgen een paar: 
 

De kronen en de klok

De 2 grote twaalfarmige kronen komen waarschijnlijk uit de Maartenskerk te Sneek. In 1830 waren daar 2 kronen verkocht aan J.G. Baron van Sytzama. Hieronder ziet u één:

 



Voorts 6 drie-armige wandluchters, waarvan hieronder één

De tektstborden waren eens versierd met afhangende festoenen.

De klok dateert uit 1617 en is gegoten door Hans Falck van Nuerenberg te Leeuwarden.

Begrafenis in de kerk

De laatste begrafenis in de kerk heeft plaatsgevonden in augustus 1821 toen op Rinsmastate de 11-jarige Otto Anne Wyckerheld Bisdom is overleden.

De begraafplaats

De oudste stenen grafmonumenten op het kerkhof waren ‘stoeppalen’. Zij markeerden de stoep voor het huis. Ze staan op de graven van:
  • Douwe Harm, 1819, en zijn vrouw
  • Jitske Gerbens, 1817
  • Tjalkje Feddes Feddema, 1840
Er zijn 2 grafstenen met een gedicht. Op het zuidoosten van de begraafplaats bevindt zich, omgeven door hekwerk, de grafkelder van de fam. Van Sytzama. Iets verderop liggen de oorlogsgraven van Engelse vliegers die in de Tweede wereldoorlog bij Driesum met hun vliegtuig zijn neergeschoten en zijn omgekomen. Er zijn ook graven zonder steen. Armlastigen die op kosten van de gemeenschap werden begraven, mochten geen monument plaatsen en kregen de slechtste plekken.
terug